Η Γ΄Ελληνική Δημοκρατία 1974-2024: 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και την πτώση της Απριλιανής Δικτατορίας

Περίληψη

Τα 50 χρόνια που πέρασαν από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και την πτώση της Απριλιανής δικτατορίας αποτελούν τον χρόνο ζωής της Γ ́ Ελληνικής Δημοκρατίας. Φυσικό, λοιπόν, είναι όλοι μας να θελήσουμε να κάνουμε έναν απολογισμό. Αλήθεια, ποια Ελλάδα παραλάβαμε, ποια ήταν η Ελλάδα που ονειρευόμασταν και σε ποια Ελλάδα καταλήξαμε να ζούμε; Αυτό σημαίνει ότι ο απολογισμός οφείλει να κινηθεί στο πραγματικό πεδίο της ιστορίας και όχι του εξωραϊσμού ή της αγιογραφίας της. Γιατί, αυτός που ισχυρίζεται ότι η απάντηση είναι τέλος καλό, όλα καλά, είτε, απλά, είναι αφελής, είτε λέει ψέματα.

Με βάση αυτό το σκεπτικό επιχειρήσαμε να φέρουμε εις πέρας ένα διαφορετικό, κριτικού χαρακτήρα, αφιέρωμα στα ήδη συντελεσθέντα. Δυστυχώς τα νερά δεν είναι πιο βαθιά· είναι, πιθανόν, άπατα. Αυτό ακριβώς φρονούμε ότι εννοούσε ο Αντόνιο Γκράμσι μιλώντας για την εποχή των τεράτων. Είναι, πλέον, όχι μόνο ζήτημα ηθικής και ιστορικής αποκατάστασης, αλλά και πολιτικής αναγκαιότητας, να αναγνωρίσουμε ότι η αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, τον Ιούλιο του 1974, προέκυψε ως αποτέλεσμα της καταστροφής της Κύπρου. Και είναι, επίσης, ιστορικά αναγκαίο, να τονιστεί ότι η απόκρυψη της ανάπηρης Ανεξαρτησίας, αποτελεί συνειδητό έγκλημα δια παραλείψεως. Η Ελληνική και η Κυπριακή Δημοκρατία είναι δύο ανάπηρα κράτη, που εξακο- λουθητικά από το 1830 και το 1960, αδυνατούν να ασκήσουν τα αυτοδιαθεσιακά και κυριαρχικά δικαιώματά τους.

Η πραγματικότητα, λοιπόν, είναι άλλη από την εμφανιζόμενη. Η μεταπολίτευση, όπως τα στοιχεία αποκαλύπτουν δεν τροποποίησε, ούτε άλλαξε τις πολυπλόκαμες δομές εξάρτησης της χώρας. Αντίθετα, εκλεπτύνοντας ορισμένες πλευρές σε σχέση με το παρελθόν, πιεζόμενη και από τον λαϊκό ριζοσπαστισμό, έδωσε μορφή σε νέες πιο εκσυγχρονισμένες μορφές εξάρτησης, όπως τις ζήσαμε την τελευταία 15ετία και όπως αποτυπώθηκαν στην ανοικτή διακυβέρνηση της χώρας από την τρόικα και την υποθήκευση του δημόσιου πλούτου για 99 χρόνια.
Η σημερινή, καθολική, ομολογουμένως, χρεοκοπία της χώρας, είναι ο μεγαλύτερος και ουσιαστικότερος δείκτης του απολογισμού της μεταπολίτευσης. Οι πανηγυρισμοί του πολιτικού κόσμου για τα 50 χρόνια, χωρίς ιδιαίτερη αναφορά στην χρεοκοπία, στο τι αυτή αφήνει ως δεσμά για την χώρα για τις επόμενες δεκαετίες και τι κοινωνικούς και εθνικούς ακρωτηριασμούς συνεπάγεται, είναι το μέγα ζητούμενο.

Σε αυτό και τα ερωτήματα και τα διλήμματα που αυτό θέτει, προσπαθούν με επιχειρήματα να απαντήσουν οι είκοσι πέντε συγγραφείς του παρόντος τόμου.